Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2017’de gündemine taşınan Selahattin Demirtaş davasıyla ilgili nihai kararını bugün açıkladı. Mahkeme, Ankara’ya AİHM kararlarını yerine getirme yükümlülüğünü hatırlattı. Kararla ilgili açıklama yapan Demirtaş, “Dört yıldır hukuk dışı bir şekilde siyasi rehine olarak içeride tutulmama rağmen bu karar beni sevindirmemiş, mutlu etmemiştir” ifadesini kullandı.
AİHM’in gerekçeli kararında, Kasım 2018’de olduğu gibi, Demirtaş’ın tutukluluğu için öne sürülen gerekçelerin yetersiz olduğuna hükmedildi.
DW Türkçe’de yer alan habere göre, Demirtaş’ın hukuki değil, siyasi gerekçelerle tutuklu olduğu sonucuna varan AİHM, seçme ve seçilme hakkının ihlal edildiğine de hükmetti.
AİHM ayrıca, Demirtaş’ın bir parlamenter olarak ifade özgürlüğünün ihlal edildiği sonucuna da vardı.
Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 46’ncı maddesi gereği, Ankara’nın AİHM kararlarını yerine getirme yükümlülüğünü hatırlatarak, karar yerine getirilmediği sürece Demirtaş’ın haklarının “sürekli ihlal” edilmiş sayılacağı uyarısında bulundu.
Karar gereği Ankara, Demirtaş’a 3 bin 500 euro maddi ve 25 bin euro da manevi tazminatın yanı sıra 31 bin 900 euro mahkeme masrafı ödeyecek.
DEMİRTAŞ: AĞIR SUÇLAR İŞLEDİĞİ KESİNLEŞTİ
Kararın ardından Selahattin Demirtaş, yazılı açıklamada bulundu. 15 ay önce Strasbourg’da, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Büyük Daire’de 17 farklı ülkenin yargıçları önünde yapılan açık duruşmada, AKP hükümeti ve kendisinin yasal temsilcilerinin tüm iddia, delil ve savunmalarını ortaya koyduğunu hatırlatan Demirtaş sözlerini şöyle sürdürdü:
* AKP hükümetini Almanya’dan bir hukukçu temsil ederken, beni tümüyle Türkiyeli bir heyet savundu. Bu duruşmanın kararı nihayet bugün açıklandı. Kararın teknik, hukuki detaylarını avukatlarım daha sonra tek tek izah edeceklerdir. Ancak kesin olan şudur ki, altı yıldır benim ve arkadaşlarım hakkında yürütülen sözde yargı faaliyetlerinin tamamının siyasi amaçlı olduğu, hukuki olmadığı, bizim suçsuz olduğumuz, bizi içeri atanların ise bize karşı siyasi kumpas kuracak kadar ağır suçlar işledikleri kesinleşmiş oldu.
“KARARDAN DOLAYI ÜZGÜNÜM”
“Bu karar, Türkiye’de hukuk ve adalet sisteminin bizzat Hükümet eliyle çökertildiğinin de tescilidir” diyen Demirtaş açıklamalarını şöyle sürdürdü:
* Dört yıldır hukuk dışı bir şekilde siyasi rehine olarak içeride tutulmama rağmen bu karar beni sevindirmemiş, mutlu etmemiştir. Aksine üzgünüm. Bu karardan dolayı gerçekten üzgünüm. Çünkü ortadan kaldırılan demokrasinin, yok edilen hukukun ve adaletin faturasını sadece ben ödemiyorum, 83 milyon yurttaşımız en ağır şekilde ödüyor. (Zevk, sefa ve şatafatla yaşamaya devam eden bir milyon kişiyi bilerek saymıyorum.)
* İşsizlik, açlık, yoksulluk nedeniyle canlarına kıyan insanlar adına üzgünüm. Çöpten veya pazar artıklarından beslenmek zorunda kalan yüz binlerce kardeşim adına üzgünüm. Üzgünüm çünkü milyonlarca çiftçi, esnaf, sanayici iflas etmiş durumda.
* On milyonlarca işsiz adına, açlık sınırının altında yaşam mücadelesi verenler adına üzgünüm. Demokrasi ve barışın yokluğundan nefessiz kalanlar adına, ülkesini terk etmek zorunda bırakılanlar adına çok üzgünüm.
* Seçimi kazanıp koltuklarını korumak için bizleri cezaevinde tutarak hukuku ayaklar altına alıp ekonomiyi çökertenler keyiflerinden taviz vermezken, açlıktan kendini yakanlar adına üzgünüm. Keşke bedeli sadece ben ve arkadaşlarım ödeyebilseydik. Keşke bu ağır faturayı, tüm toplumun geleceğini karartacak şekilde herkese ödetmeselerdi. Kendimden çok halkım için, sizler için üzgünüm.
* Ancak üzgün olduğum kadar da umutluyum. Çünkü ben halka güveniyorum. Demokrasi için el ele veren ve her geçen gün sayısı katlanan on milyonların gücüne güveniyorum.
“HALKI APTAL YEİNE KOYANLARA BÜYÜK BİR DERS VERİLECEĞİNİ BİLİYORUM”
* “Madem bu ülke hepimizin, madem bu Cumhuriyet hepimizin, o halde Türk, Kürt demeden, Alevi, Sünni demeden, el ele, bu toprakları cennet yapacağız” diyenlere inanıyorum. İktidar ve ortaklarının akılalmaz korkunçluktaki nefret dillerine kulaklarını tıkayıp, onlara gözlerini kapayıp barışın, sevginin ve kardeşliğin dilini konuşanların o güzel yüreklerine güveniyorum.
* Umutluyum. Çünkü ben, halkı aptal yerine koyanlara büyük bir ders verileceğini, hepsinin tarihin tozlu raflarına kaldırılacağını biliyorum.
* Az kaldı. Üzülün, öfkelenin ama çalışın, çabalayın, mücadele de edin ve umudunuzu asla yitirmeyin. Unutmayın, mutlaka kazanacağız!
* Son olarak, bu hukuki ve siyasi mücadeleye büyük katkı sunan HDP Genel Merkezine, Eş Genel Başkanlarımız Pervin Buldan ile Mithat Sancar’a ve milletvekillerimize, il ve ilçe örgütlerimize, dayanışma gösteren herkese çok teşekkür ediyorum.
* AİHM hazırlık ve savunma aşamalarında sadece bilgi, birikim ve deneyimlerini değil, yüreklerini de ortaya koyarak beni temsil etme zarafetini gösteren Prof. Dr. Başak Çalı, Av. Benan Molu, Av. Ramazan Demir, Av. Mahsuni Karaman, Av. Dr. Kerem Altıparmak, Av. Aygül Demirtaş Gökalp ve Av. Deniz Gedik’e şükranlarımı sunuyorum.
“TÜM SUÇLAMALAR BOŞA ÇIKTI”
Kararın ardından açıklamalarda bulunan Demirtaş’ın avukatı Mahsuni Karaman, şu ifadeleri kullandı:
* AİHM Büyük Dairesi, olması gerektiği gibi, Sayın Demirtaş ile ilgili ağır ve tarihi bir karar ile derhal tahliye kararı vermiştir.
* Bu kararla, müvekkilimiz hakkındaki tüm suçlamalar boşa çıkmış, müvekkilin 4 yıldır siyasi sebeplere bağlı rehin tutulduğu gerçeği tescil edilmiştir.
* AİHM Daire kararından sonra ‘karar kesin değil’ bahanesi ortadan kalkmıştır. Bu karar kesin ve emredicidir. Türkiye yargısının, ‘karşı hamle yapar işi bitiririz’ anlayışına prim vermeden Sayın Demirtaş’ı derhal serbest bırakması gerekmektedir.
“SERBEST SEÇİM HAKKININ İHLALİ”
Demirtaş’ın avukatlarının yaptığı yazılı açıklamada AİHM Büyük Dairesi kararı için şunlar söylendi:
* AİHM Büyük Dairesi, 22 Aralık 2020 tarihli kararıyla 4 Kasım 2016 tarihinde tutuklanan müvekkilimiz Sn. Selahattin Demirtaş’ın muhalif bir siyasetçi olarak siyasi amaçlarla ve hukuka aykırı bir şekilde tutuklandığına karar vermiş ve Demirtaş’ın derhal serbest bırakılmasını talep etmiştir.
* Büyük Daire, dokunulmazlıkları kaldıran Anayasa değişikliğinin öngörülebilir olmadığını, Meclis kararı olmadan bir milletvekilinin tutuklanamayacağına dair hükmün bu davada uygulanmadığını, meclis içerisinde ve dışarısında yaptığı konuşmalar nedeniyle ifade özgürlüğünün ve milletvekili olarak faaliyet yürütememesi nedeniyle serbest seçim hakkının ihlal edildiğini tespit etmiştir.
*Bilindiği üzere, AİHM, 20 Kasım 2018 tarihli ilk kararında Sn. Demirtaş’ın derhal serbest bırakılması gerektiğine karar vermiş ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “karşı hamlemizi yapar, işi bitiririz” açıklamasının ardından bu karar uygulanmamıştır.
“İKİNCİ TUTUKLAMA, İLK TUTUKLUĞUN DEVAMI NİTELİĞİNDE”
* Büyük Daire, 20 Eylül 2019 tarihli ikinci tutuklamanın, Demirtaş’ın 4 Kasım 2016 tarihli ilk tutukluluğunun devamı niteliğinde olduğunu vurgulayarak hala bu nedenle tutuklu olan (ikinci tutukluluk) Demirtaş’ın derhal serbest bırakılması gerektiğine hükmetmiştir.
“DERHAL SERBEST BIRAKILMALI VE BERAAT ETMELİ”
* Sadece Türkiye için değil Avrupa Konseyi üyesi tüm devletler açısından pek çok ilki barındıran ve AİHM tarihinin en ağır ihlal kararlarından biri olan bu karar doğrultusunda müvekkilimizin derhal serbest bırakılması ve beraat etmesi gerekmektedir.
* Hükümeti, AİHS’nin 46. maddesi uyarınca kesin ve bağlayıcı olan bu kararın gereklerini ivedilikle yerine getirmeye çağırıyoruz.
HDP: TÜM SİYASETÇİLERİMİZ SERBEST BIRAKILMALI
HDP’den yapılan açıklamada ise “AİHM Büyük Dairesi’nin kararıyla demokratik siyasete yönelik kumpas çökmüş, alınan siyasi kararlar hükümsüz hale gelmiştir. Demirtaş başta olmak üzere derhal rehin tutulan bütün siyasetçilerimiz serbest kalmalıdır” ifadelerine yer verildi.