Son Büyükelçiler Kararnamesi ile Türkiye’nin Hindistan’daki Yeni Delhi Büyükelçiliği görevine atanan Fırat Sunel, Dışişleri Bakanlığı bünyesinde çekirdekten yetişme bir diplomat. Hamburg Başkonsolusu Yonca Sunel’in eşi olan Fırat Sunel, aynı zamanda usta bir yazar.
Haber: Mehmet ATAK / Gazetem.eu.
1972 yılında işçi çocuğu olarak ailesiyle birlikte Kassel yakınlarındaki bir kasabaya yerleşen, daha sonra eğitim nedeniyle Türkiye’ye döndüğünü ve çocukluk ve gençlik yıllarının iki ülke arasında git-gellerle geçtiğini belirten Büyükelçi Fırat Sunel, 1987’de İstanbul Hukuk Fakültesini bitirdi. Daha ortaokul yıllarında iken “İçlerinden biri olarak Almanya’daki vatandaşlarımıza daha iyi hizmet verebilmek düşüncesiyle diplomat olmaya karar verdiğini” söyleyen Sunel, Bochum Ruhr Üniversitesi’nde Hukuk Masteri yapmış ve doktoraya başlamış. O dönemlerde öğrenimini finanse etmek için Almanya’da inşaat işçiliği ve balıkçılık dahil neredeyse yapmadığı iş kalmamış.
Karadenizgazete.com’daki röportajında, Ödemiş doğumlu Fırat Sunel, özgeçmişi hakkında şunları naklediyor:
“1993’de Dışişleri sınavlarını kazandım. Bonn Büyükelçiliği’nde görev yaptım, öğrenciyken pasaport kuyruğunda beklediğim Essen Başkonsolosluğu’nda, masanın iki tarafını bilen bir adam olarak 1999-2000 yıllarında muavin konsolosluk yaptım. Sonra Kafkasya Dairesi Bakanlığı da dahil olmak üzere merkez hizmetlerim ve Gürcistan’da 4 yıl Tiflis Büyükelçiliği müsteşarlığı görevim var. 2009 Ekiminde ise Düsseldorf Başkonsolosu olarak göreve başladım. İşçi çocuğu olarak Almanya’ya Başkonsolos atanan ilk ve tek diplomat olmanın gururunu yaşadım. 29 Ekim konuşmamı hem Almanca hem de Türkçe yapmam vatandaşlarımızı çok memnun etmişti. Konuşmamda ‘Ich bin ein Reinländer’ demem de vatandaşlarımız ve Alman konuklarımız tarafından büyük sempatiyle karşılandı.
“Almanya’yı ve Almancayı iyi bilen biri olarak NRW’de güzel işler yaptığımıza inanıyorum. NRW’de 1 milyon Türk kökenli vatandaşımız ve 4 Başkonsolosluğumuz var. Vatandaşlarımıza hizmet veren bu çarkın bir parçası olmak benim için mutluluk kaynağı. Ancak baş etmemiz gereken sorunlarımız da oldukça fazla. Eğitim sisteminde şans eşitliği yok. İkincisi, okul ve meslek eğitimi yapısından kaynaklanan sorunlar var. Sonuncu ama en önemlisi ise önyargılar. Velilerimiz de maalesef uzun bir süre eğitime ayrılan parayı ölü bir yatırım gibi algıladılar. Ben ise onlara, ‘Birikimlerinizi çocuklarınıza ev almak için değil, onların eğitimi için harcayın. Bırakın sahip olacakları diplomayla kendilerine iyi bir iş ve gelecek kursunlar, kendi evlerini de kendileri alsınlar’ diyorum.”
Büyükelçi Sunel, 4 yıllık başarılı Düsseldorf Başkonsolosluğu görevinden sonra 2013 yılında Eritre’nin (eski adıyla Habeşistan) başkenti Asmara’ya kurucu Büyükelçi olarak atandı. 2016 yılında merkez görevine döndüğünde yine Büyükelçi olarak Dışişleri Bakanlığı’nın hukuk biriminin başına getirildi ve son Büyükelçiler kararnamesi ile Yeni Delhi’ye Büyükelçi atandı.
***
BÜYÜKELÇİ-YAZAR FIRAT SUNEL’İN MİLLİYET GAZETESİNE VERDİĞİ RÖPORTAJ
“Üreterek pandeminin kasvetini bertaraf ediyorum”
Yeni Delhi Büyükelçisi olarak yeni görevine başlamaya hazırlanan Fırat Sunel, yayınlanmış üç romanıyla küçük yaştan beri hayalini kurduğu yazarlık alanında da büyük başarı sağladı. Salkım Söğütlerin Gölgesinde ve İzmirli ile Sarpıncık Feneri adlı roman türü kitaplarıyla yazarlık alanında adından bahsettiren Fırat Sunel’le, Milliyet gazetesinden Seyhan Akıncıda bir röportaj yaptı. İşte o söyleşiden özet bölümler:
“Gurbet benim için hiç bitmedi”
Fırat Sunel, “Hangi nedenle olursa olsun, vatanınızdan, ailenizden uzak düşünce o hasret hep içinizi yakar. Sanırım romanlarımda hasret ve gurbetin öne çıkmasındaki sebep bu. Gurbet benim için hiç bitmedi” diyor. Sunel, son romanı “Sarpıncık Feneri”nde Sakızlı mübadil bir aile üzerinden ayrılık ve köklerinden koparılmışlık temalarını işliyor. Uzaklık ve gurbet Sunel’in yakından bildiği duygular. Almanya’da işçi bir ailenin çocuğu olarak büyüyen yazar, babasının elinden tutarak gittiği konsolosluklarda kurduğu hayali de gerçekleştirmiş biri. Sunel, Almanya’da Başkonsolosluk yapan ilk işçi çocuğu. Dünyayı dolaşsa da dönüp dinlendiği yer İzmir… Sunel ile Profil Kitap etiketiyle okurla buluşan “Sarpıncık Feneri”ni ve göçebe olma halini konuştuk.
Son kitabınız “Sarpıncık Feneri”nde gurbet, uzaklık ve hasret temaları öne çıkıyor… Yaşamınızdan bir izdüşüm diyebilir miyiz kitaba?
“Sarpıncık Feneri”, ayrılık ve hasret ile köklerinden sökülmüş olmanın travmasını İzmir-Karaburun’daki ücra bir deniz fenerinde yaşayan Sakızlı bir mübadil ailenin üzerinden anlatıyor. O dönem çok acılar yaşanmış, herkes doğduğu topraklardan bir yerlere savrulmuş… Benim dedelerim de Balkanların farklı bölgelerinden sürülmüş veya can korkusuyla kaçıp gelmiş. Ölene kadar doğup büyüdükleri yerleri sayıklamalarına şahit oldum. Bu aslında merkezinde Anadolu’nun yer aldığı bir coğrafyada milyonlarca ailenin hazin hikâyesidir. Benim kuşağımdan çok az kişinin dedeleri doğduğu topraklarda yatar. Büyüklerimden göç hatıralarını dinlerken, bu defa Almanya’ya göçen bir gurbetçi ailenin çocuğu olarak, yine uzaklık ve hasretin bir başka şekli içinde buldum kendimi. Sonraları da gurbet benim için hiç bitmedi. Modern çağın göçebeliği olan diplomatlığı kendime meslek seçtim. Hangi nedenle olursa olsun, vatanınızdan, ailenizden uzak düşünce o hasret hep içinizi yakar. Sanırım romanlarımda hasret ve gurbetin öne çıkmasındaki sebep budur.
Bir yazar olarak içinde Ege özlemi, gurbette olma, farklı kimlikler edinme sizi nasıl besledi ve metinlerinize ne kadar sızdı?
“Sarpıncık Feneri” Pamukkaleli ünlü filozof Epiktetos’un “İnsanın anavatanı çocukluğudur” sözüyle başlar. Benim çocukluğum Ege’de geçti. Daha sonra sayısız ülke gördüm, farklı insanları ve kültürleri tanıdım. Diplomatların meslek hayatlarının üçte ikisi yurt dışında geçer. Gittiğiniz yerde ne kadar mutlu olursanız olun, doğduğunuz, yaşadığınız toprakları, kendi kültürünüzü ve sevdiklerinizi özlersiniz. Bir yandan farklı kültürlere, iklimlere, renklere ve yaşamlara dokunurken bir yandan da içinizde bu hasreti taşırsınız. İşte bu sizin sanatçı kişiliğinizi besler. Çünkü en güzel eserler farklı kültürlerin buluşmasıyla ortaya çıkar. İçinizdeki hasret melankoliyi besler, melankoli de duygusallığı ve yaratıcılığı tetikler; etiketiyle yayımlandı.
“Başkonsolosluğa bayramlık elbiselerimizle giderdik”
Bütün o uzakta geçen yıllarda, en çok özlediğiniz şey neydi?
Bu sorunun cevabını tek bir şeye indirgeyerek verebilmem zor… Her şeyi birden aynı anda özleyebiliyor insan. Bazen esen rüzgârın sizi çocukluğunuza götüren kokusu, bazen bir renk, bazen de bir tat. Hatta Türkçeyi çağrıştıran bir kelime içinizdeki özlemleri depreştiriveriyor…
Ben başkonsolos olacağım diyen çocuk Fırat bugün nasıl bakıyor o kararına? Çocuk Fırat’ın hayal ettiği şeyleri yapabildi mi Fırat Sunel?
Almanya’da ufacık bir çocukken Başkonsolosluğa gideceğimiz zaman bayramlık elbiselerimizi giyerdik. Gönderdeki Türk bayrağı bir gurbetçi çocuğu olarak daha o yıllarda duygularımı kabartıyordu. Başkonsolos demek Türkiye demekti ve ben o yüzden hep Başkonsolos olmak istedim. Çok şükür bu hayalim gerçekleşti ve Almanya’daki ilk işçi çocuğu Başkonsolos oldum. Sonra da Allah Büyükelçi olmayı nasip etti. İkinci hayalim de yazar olmaktı. İlk roman denememi henüz ilkokul üçüncü sınıfta yazarken, hep bu hayaller süslerdi benliğimi. Şimdi geçmişe dönüp baktığımda hayal ettiğim şeyleri, hatta fazlasını yapabildiğimi mutlulukla görüyorum. Ama daha bir ömre sığmayacak kadar çok hayalim var…”
Aylardır pandemiyi yaşıyoruz, bir yazar olarak sizi nasıl etkiledi bu süreç?
Pandemi sırasında çalışma hayatımız devam etse de sosyal hayatımızın iyice kısıtlandığı bir gerçek. Ben bu süreçte karamsarlığa kapılmamak için her zamankinden daha fazla gayret sarf ettim, mümkün olduğunca üretmek ve verimli olmak için çabaladım.
“Sabahları 5’te kalkıp yazmaya devam ediyorum”
Yayıncılık sektörünün parlak bir dönemi olmamasına rağmen yıllardır üzerinde çalıştığım “Sarpıncık Feneri”ni yayımlatmak bu döneme kısmet oldu. Roman dışında senaryo da yazıyorum. Ancak sinema sektörü de şu anda tarihteki en zor günlerini yaşıyor. Ben buna da aldırmadım, geçtiğimiz aylarda hem “Sarpıncık Feneri”ni senaryoya uyarladım, hem de İkinci Dünya Savaşı’nda açlıktan kitleler halinde insanların öldüğü Yunanistan’a gıda sevkiyatı yapan Kurtuluş Vapuru’nu konu alan yeni bir senaryo yazdım… Kısacası daha fazla üreterek pandeminin neden olduğu kasveti kendimce bertaraf etmeye çalışmaktayım…
“Roman yazarı olmak için emekli olmayı beklemedim”
Mesleğiniz gereğince pek çok yer görüyor ve pek çok insanla tanışıyor hikâyelere tanıklık ediyorsunuz… Sizde iz bırakan bir yer ya da olay var mı?
Mesleğim gereği Asya’dan Avrupa’ya, Afrika’ya kadar birçok bölgede yaşadım. Bulunduğum tüm bu coğrafyalarda bende iz bırakan yer ve olaylar o kadar çok ki, buraya sığdıramam. Okuma yazmayı öğrendiğimden beri kalemim hiç durmadı benim. Kısa hikâyeler, denemeler yazdım. Ama bir roman yazarı olmak için emekli olmayı bekliyordum. Fakat ciğerlerini farklı coğrafyalarla dolduran bir diplomat olarak içimde o kadar çok hikâye birikmişti ki emekliliği bekleyemedim. 2000’li yılların ortalarında Büyükelçilik Müsteşarı olarak görev yaptığım Gürcistan’da 1944 yılında anayurtlarından sürgün edilen Ahıska Türkleri’yle tanışıp onların hazin hikâyelerini dinleyince, profesyonel olarak yazma vakti geldiğini anladım. Artık kalemimin ve fikirlerimin bir romancı olmak için gerekli olgunluğa eriştiğini hissettim. İlk romanım “Salkım Söğütlerin Gölgesinde” böylece doğdu. Aslında benim bütün romanlarımda mesleğimin etkisi var. Dikkatli okurlar bunu fark ediyor. Psikolojik drama türündeki “İzmirli”de de bu var, Türk ve Yunan halklarının etkileşimini gördüğümüz “Sarpıncık Feneri”nde de. Önümüzdeki yıl yayımlanması muhtemel “Yüzük” adlı romanım da Eritre’deki kurucu Büyükelçi olarak görev yaptığım dönemde beni besleyen olaylar ve insanların hikâyeleri üzerinden Afrika’yı anlatan bir roman.