Almanya’da ülkeyi 2005 yılından bu yana yöneten CDU, Merkel’in gidişiyle birlikte zor günler yaşıyor… Son anketler Armin Laschet’in başbakanlığını destekleyenlerin oranını yüzde 10 gösterirken SPD lideri Olaf Sholz’un kişisel oyu yüzde 32‘ye çıktı. Peki yeni dönemde Berlin yönetiminin Türkiye’ye yaklaşımı nasıl olacak?
Haber : Ali GÜLEN / SÖZCÜ
Almanya’da 26 Eylül günü yapılacak genel seçimler öncesi, büyük bir dönüşümün sinyalleri geliyor. 2005’ten beri ülkeyi yöneten Merkel hükümetlerinin iktidar ortağı olan Sosyal Demokrat Parti (SPD), Olaf Scholz önderliğinde birinciliğe yerleşti ve her geçen hafta oyu artıyor.
Son anketler, SPD’nin şu andaki oyunun yüzde 25 olduğunu gösteriyor. Insa adlı araştırma şirketi tarafından Bild am Sonntag için yapılan araştırmada SPD bu oranla, birinci parti oldu.
ARMİN LASCHET VE PARTİSİNE ŞOK
“Türk Armin” denilen CDU lideri Armin Laschet’in partisinin oyu ise yüzde 20’ye indi. Kişisel oyu ise yüzde 10 seviyelerinde seyrediyor. Bu rakamlara göre, Başbakan Merkel’in partisi CDU artık, olası bir koalisyonda başbakan çıkaramıyor.
Annalena Beerbock’u başbakan adayı olarak gösteren Yeşiller’de de düşüş devam ediyor ve partinin oyları yüzde 13’lere indi. Yaz aylarının başında bu oran yüzde 25’leri aşmıştı. Hür Demokrat Parti (FDP) ise, yüzde 13’lerde.
26 Eylül’den sonra ülkeyi büyük ihtimalle üçlü koalisyon yönetecek.
ALMANLARIN YARISI: SCHOLZ ALIR
Seçimlerde, hem partilerin milletvekili listeleri hem de başbakan adayları oylanacak. Son anketlerde SPD lideri Olaf Scholz’u başbakan görmek isteyenlerin oranı yüzde 32 oldu.
Başbakanlığına seçileceğine inananlar yüzde 47’ye ulaştı. Yeşiller’in adayı Annalena Baerbock yüzde 13 oy alıyor. CDU lideri Armin Laschet yüzde 10’lara indi.
Laschet son olarak partideki küskünleri de kapsayan 7 kişilik kampanya ekibi oluşturdu ama bunun sonucu değiştirmesi pek beklenmiyor. Corona virüsü salgını dönemindeki alışkanlık gereği insanların yüzde 47’si oylarını mektupla kullanmayı tercih ediyor ve mektupların çoğu gönderildi bile.
PARTİLERİN TÜRKİYE POLİTİKALARI
SPD: Almanya’daki Türkler’in yüzde 70’ine yakını SPD’yi seçiyor. Hem göçmenlere bakış açısı, hem de uyguladığı sosyal demokrat politikalar tercih sebebi. SPD’nin Türkiye’ye bakışı da, CDU ve Yeşiller gibi sert değil. CDU, Türkiye’nin AB üyeliğine karşı çıkıyor ve “imtiyazlı ortaklık” diyor.
SPD, AB’nin bir Hıristiyan Kulübü olmadığını, Türkiye’nin de katılabileceğini belirtiyor. SPD genel olarak çifte vatandaşlıktan yana, CDU zaman zaman katı çifte vatandaşlık politikaları güdüyor. SPD ile CDU, Türkiye’deki terör örgütlerine mesafeli durmaya çalışıyor.
CDU: Türkiye’nin AB üyeliğine karşı ve bunu zaman zaman politikasına alet ediyor. Çifte vatandaşlığa karşı. Her ne kadar Türkiye’deki terör örgütlerine mesafeli olsa da, sözde Ermeni soykırımının kabulünde başrolü oynadı.
Bazı üyeleri, zaman zaman terör örgütü PKK’nın “kendini sivil toplum örgütü” gibi gösteren yan kolları ve oluşumları ile de bir araya gelebiliyor.
YEŞİLLER: Türkler’e şirin bir parti gibi görünse de, içinde PKK ya da başka Türkiye kökenli terör örgütlerine sempati besleyenler çok. Genele bakıldığında, Türkiye karşıtı bir politikaları var.
FDP: Hür Demokrat Parti (Liberaller) son yıllarda yükselişte. Türkiye’ye bakışları, Yeşiller, CDU ve hatta Sol Parti kadar sert değil. Sol Parti’nin içerisinde, Türkiye’de terörle bağlantılı kişiler bulunurken, Liberaller’de böyle değil. Türkiye politikaları konusunda ortak rota çizilebilecek bir görüntüleri var.
ÜÇLÜ YA DA DÖRTLÜ KOALİSYON BEKLENİYOR
26 Eylül seçimlerinden sonra, Almanya’nın ana tartışma konusu koalisyon hükümetleri olacak. SPD ile CDU’nun oyları yüzde 45’i buluyor ama mecliste çoğunluğu alamıyorlar.
İktidar olabilmek için yaklaşık yüzde 50 oy oranını bulmak gerekiyor. Liberaller (FDP) katılırsa, yüzde 58 oluyor ve çoğunluğun kabul edebileceği bir hükümet kuruluyor.
Hükümet olasılıkları şöyle;
1) SPD- CDU- Yeşiller Koalisyonu: Olası bir iktidar ortaklığı… SPD bu yolu kapatmıyor. Ancak CDU’nun yanaşması beklenmiyor.
2) SPD- Yeşiller- FDP (Liberaller) Koalisyonu: Bu mümkün ancak FDP ile Yeşiller’in aynı potada buluşması zor. Liberaller zaten istemiyor.
3) CDU- Yeşiller- Liberaller Koalisyonu: Matematiksel olarak tutuyor. Ancak hem Alman halkının hem de Liberaller’in tepki göstermesi, ikinci bir partiye hükümet kurma görevinin verilmesine karşı çıkılması bekleniyor.
4) SPD- Yeşiller- Sol Parti: Sol blok. Özellikle sol partinin aşırı politikaları bu oluşuma kamuoyu desteğini hayli düşüyor.
5) ALMANYA KOALİSYONU: SPD, CDU ve Liberaller (FDP) ile oluşacak bir koalisyon hükümeti, en çok kabul görecek olasılık gibi görünüyor.