Avrupa Birliği, İngiltere’nin Brexit anlaşması kapsamındaki yasal taahhütlerini zayıflatan yeni İç Piyasalar Yasası nedeniyle Londra aleyhine yasal işlem başlattığını duyurdu.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Brüksel’de düzenlediği basın toplantısında Brüksel’in İngiltere’den söz konusu tasarının sorunlu kısımlarını eylül ayı sonuna kadar kaldırmasını talep ettiğini söyledi.
Von der Leyen, “Tasarı, doğası gereği ayrılık anlaşmasını ihlal ediyor. Tasarının bu haliyle kabul edilmesi İrlanda ve Kuzey İrlanda protokolüne aykırı bir durum ortaya koyuyor.” dedi.
Londra, Avrupa Komisyonu’ndan gelen resmi tebligat mektubunu bir ay içinde yanıtlamak zorunda. Komisyon bu cevabın yeterli olup olmadığını değerlendirecek. Eğer İngiltere’nin cevabı uygun bulunmazsa AB’nin Lüksemburg merkezli Avrupa Adalet Divanı’na dava açması bekleniyor.
AB’nin en yüksek mahkemesi bu tür ihlallere karşı ağır para cezaları verebiliyor. Ancak bu sürecinde uzun yıllar alabileceği biliniyor.
Tartışmanın odağındaki yasa
İngiliz ve AB müzakerecileri son dönemde, ticaret alanında devlet yardımı konusundaki boşluğu kapatmak için görüşmeler yürütüyordu.
Geçen sene varılan Brexit anlaşmasına göre, Birleşik Krallık AB’den ayrılsa da Kuzey İrlanda AB’yle gümrük birliği içinde kalmayı sürdürecekti.
Tasarı, İngiliz bakanlara Kuzey İrlanda ve Birleşik Krallık’ın geri kalanı arasındaki ticaret konusunda daha fazla yetki veriyor.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, İç Pazar Yasası’nın, ülkenin bütünlüğünü garanti edeceğini, İskoçya ve Galler’e daha fazla yetki devredeceğini ve Kuzey İrlanda barış sürecini koruyacağını savunuyordu.
Brüksel, bu yasanın AB ve uluslararası hukuk kurallarının ihlali olacağını dile getiriyordu.
AB ay sonuna kadar süre vermişti
AB, tasarının uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirterek düzenlemenin geri çekilmesini istiyor.
AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic, 10 Eylül’de yaptığı açıklamada, Londra’ya ay sonuna kadar süre vermiş, aksi halde Avrupa Adalet Divanı’na gideceklerini duyurdu.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise, 15 Eylül’de yaptığı açıklamada metnin AB’nin Birleşik Krallık’ı “parçalama gücüne” karşı sigorta olduğunu belirterek, “Tasarı, Birleşik Krallık’ın egemenliği ve bütünlüğüne önem veren herkes tarafından memnuniyetle karşılanmalı.” değerlendirmesinde bulundu.
Brexit süreci
İngiltere, Galler, Kuzey İrlanda ve İskoçya’dan oluşan Birleşik Krallık’ta, Haziran 2016’da yapılan AB referandumunda yüzde 48’e karşı yüzde 52 ile Brexit kararı alındı.
İngiltere’deki uzun süren tartışmaların ardından AB’yle varılan anlaşma geçen sene aralık ayında parlamentoda kabul edilmiş ve İngiltere, 31 Ocak’ta AB’den ayrıldı.
Taraflar daha sonra başta ticaret olmak üzere her alandaki ilişkileri belirleyecek anlaşmalar için masaya oturmuş, ancak görüşmelerde ilerleme kaydedilememişti.
31 Aralık’ta sona erecek geçiş süresi boyunca anlaşmaya varılamaması durumunda İngiltere, AB’den anlaşmasız olarak ayrılacak ve iki taraf arasındaki ticaret, Dünya Ticaret Örgütü kurallarına göre yürütülecek.